ORUÇ İBADETİ, ORUÇ NEDİR?, ORUCUN HÜKMÜ
"Oruç sırf Benim rızâm için edilen bir ibâdettir. Onun mükâfatını da Ben veririm..." (Hadîs-i Kudsî)
Oruç nedir?
Oruç, imsak vakti dediğimiz ferc-i sâdık (ikinci fecir) zamanından güneşin batışına kadar geçen süre içinde hiçbir şey yememek, içmemek, cinsî muamelede bulunmamak demektir. Oruç, kelime olarak, Farsçadan Türkçeye girmiş bir isimdir. Kelimenin aslı "ruze"dir. Türkçede "oruze" şeklinde kullanılırken, zamanla "oruç" hâlini almıştır. Arapçadaki karşılığı savm ve siyâm kelimeleridir.
Oruç tutmaya imsâk de denir. İmsâk, nefsi, meylettiği şeylerden uzak tutmak, onları yapmamak mânasındadır. İmsâkin mukabili iftar kelimesidir ki, oruç açmak, oruç bozmak mânalarına gelir.
Orucun Hükmü
Oruç tutmak, İslâm'ın dayandığı 5 temel esastan birisidir. Aynı zamanda, İslâm şeâirlerinin de büyüklerindendir. Medine'de hicretten 1.5 yıl sonra, Şaban ayının 10. günü farz kılınmıştır. Farziyyeti, Kitab, Sünnet ve İcma' ile sâbittir.
Kur'an'da şöyle buyurulmaktadır: "Ey îman edenler! Sizden evvelki (ümmet)lere borç olarak yazıldığı (farz kılındığı) gibi, sizin üzerinize de Oruç tutmak yazıldı (farz kılındı)." (Bakara Suresi, 183) Oruç da namaz gibi bedenî ibâdettir. Bu ibâdetin en başta gelen özelliği, insanları kötülüklerden alıkoyması, nefsin azgın istek ve arzûlarını gemlemesidir.
Hadîs-i şerîf'te şöyle buyurulur: "Oruç bir kalkandır (oruçluyu beşerî ihtiraslardan, kötülüklerden korur). Oruçlu kimse, cahillik edip kötü söz söylemesin. Oruçlu, kendisiyle dövüşmek, itişip dalaşmak isteyen kimseye, sadece 'ben oruçluyum' desin."
Orucun insanı kötü meyillerden koruması sebebiyledir ki, Resûlüllah Efendimiz bekâr gençlere, şehevî hislerin baskısından kurtulmak için oruç tutmalarını tavsiye etmiştir. Orucun şehevî duyguları teskîn ettiği, bugün ilmen de kabûl edilen bir gerçektir.
Oruç ayı geldiği zaman cem'iyette suç işleme nisbetinde umumiyetle bir düşüş görülür. kötülükler asgarî hadde iner. Buna mukabil hayır-hasenat çoğalır. Ferdler arasında candan bir kaynaşma ve muhabbet hâsıl olur. Karşılıklı yardımlaşma, dayanışma artar. Orucun bu içtimaî te'sirinin sebebini Resûlüllah Efendimiz şu hadîs-i şerîfleriyle beyan buyurmuşlardır: "Oruç ayı Ramazan geldiğinde, Cennet kapıları açılır, Cehennem kapıları kapanır ve bütün şeytanlar da zincire vurulur."
Orucun Allah katındaki büyük değer ve kıymeti, bir hadîs-i kudsîde şöyle belirtilir: "İnsanoğlunun işlediği her hayır ve ibâdet(te) kendisi için (bir haz ve menfaat endişesi var)dır. Fakat oruç böyle değildir. Oruç sırf Benim rızam için edilen bir ibâdettir. Onun mükâfatını da Ben veririm."
Diğer bir hadîs-i kudsîde ise şöyle buyurulur: "Her iyiliğe karşı, 10 mislinden 700 misline kadar mükâfat vardır. Ancak orucun mükâfatı bu ölçünün dışındadır. Çünkü o Benim içindir. Onun mükâfatını ancak Ben veririm."
Bu ifadelerden anlaşılıyor ki, her hayır ve ibâdet için 10 haseneden 700 haseneye kadar belli bir sevab takdir edildiği halde, oruç için sevab miktarı hudutsuz
tutulmuştur. Resûlüllah Efendimiz bu hususa şu şekilde işaret buyurmuşlardır: "Oruçlunun iki sevinci vardır: Birisi, iftar vaktindeki (oruç açmak) sevinci; diğeri, Rabbine kavuştuğu zamanki orucu(nun mükâfatı) ile sevincidir."
Oruç tutan kimselerin nâil oldukları yüksek fazilet ve şerefli mevkie bâzı hadîslerde şu şekilde işâret buyurulur: "Cennette Reyyan denilen bir kapı vardır. Bu kapıdan kıyâmet gününde (Cennete) yalnız oruçlular girerler. Onlardan başka hiçbir kimse giremez. (Kıyâmet gününde) "Oruçlular nerede?" diye nidâ edilir. Oruçlular kalkıp girerler. Oruçlular girdikten sonra da kapı kapanır, artık hiç kimse o kapıdan içeri giremez."
"Allah'a yemin ederim ki, oruçlu ağzın açlık kokusu, Allah katında, misk kokusundan daha hoş, temiz ve daha sevimlidir."
"Üç kimsenin duası reddolunmaz:
1 - İftar edinceye kadar oruçlunun,
2 - Adaletli devlet reisinin,
3 - Mazlumun."
ORUÇ, İLAHİ NİMETLERİN ŞÜKRÜNÜ EDA ETTİRİR
Cenâb-ı Hak, yeryüzünde insanların istifadesine sunmuş olduğu hesapsız nimetleri için, fiyat ve karşılık olarak, onlardan sadece şükür istemektedir. Şükür ise, bütün nimetleri Allah'tan bilmek, o nimetlere hakikî ihtiyacını hissedip kıymetini tam takdir etmekle olur.
İşte Ramazan orucu, hakikî, hâlis, çok büyük ve umumî bir şükrün anahtarıdır. Zira başka vakitler çok kişi, hakikî açlık duymadığı için, pek çok nimetlerin kıymetini takdir edemez. O nimetlere ne derece ihtiyacı olduğunu hakkıyla hissedip bilemez. Halbuki iftar vaktinde hakikî açlığın verdiği iştahla, kuru bir ekmeğin bile ne kadar kıymetli bir nimet olduğu yakînen hissedilir. En zengininden en fakîrine kadar her mü'min, nimetlere ihtiyacını hissedip değerini anlamakta mânen bir nevi şükre mazhar olur.
Hem oruçlu herkes, yemeden içmeden uzak kalma mecburiyeti cihetiyle, nimetlerin hakiki sâhip ve mâlikini de idrâk eder. Nimeti nimet bilir ve o nimeti vereni düşünür. Bu cihetle de mânen bir nevi şükür vazifesini yerine getirmiş olur.
ÇOCUĞU DÜNYAYA GELEN KİMSE NE YAPLALIDIR?
Peygamber Efendimiz (s.a.s.) yeni doğan çocuğun sağ kulağına ezan okunmasını, sol kulağına da kamet getirilmesini tavsiye etmiş ve bizzat kendisi, torunu Hz. Hasan’ın sağ kulağına ezan okumuş, sol kulağına da kamet getirmiştir. Dolayısıyla, çocuk dünyaya geldiğinde sağ kulağına ezan, sol kulağına kamet okunarak isminin verilmesi sünnettir. Bunu babası veya aile büyüklerinden başka birisi de yapabilir.
Anne-babanın yükümlülüklerinden biri de çocuğa güzel bir isim koymaktır. Çocuğa isim koyarken yapılması gereken dini bir merasim yoktur. Çocuk, dünyaya gelince ilk yapılan muamelelerden bir diğeri de onun için dua etmektir. Hz. Peygamber (s.a.s.) kendisine getirilen çocuklar için dua etmiş, onlar için hayırlı ve bereketli bir ömür dilemiştir.
Şu da ilave edilmelidir ki, çocuk için sadece doğumunun ilk gününde dua etmekle yetinilmemelidir. Hz. Peygamber (s.a.s.) yetişkin çocuklar için de dua etmiştir.
BİR PORTRE: HZ. ÖMER (r.a)
Hz. Ömer (r.a.)’in Müslüman olmadan önceki hayatı hakkında fazla bilgi yoktur. Risaletin altıncı yılında Müslüman olmuştur. Müslüman olduktan sonra sürekli Rasûlüllah (s.a.s.)’ın yanında bulunmuş, onu korumak için en büyük gayreti göstermiştir. Peygamberimiz (s.a.s.), önemli kararlar alacağı zaman Ömer (r.a.)’in de görüşlerine başvururdu. Peygamberimiz, onun hakkında “Sizden önce geçen ümmetlerde bazen ilham sahipleribulunurdu. Eğer benim ümmetimde onlardan biri bulunursa,Ömer b. Hattab onlardandır.”buyurmuştur (Müslim, “Fedailü’s-Sahabe”, 23). Hz. Ebû Bekir’in halifeliği döneminde ona yardımcı oldu. Hz. Ömer (r.a.)’in fazileti ve üstünlüğü hakkında çok sayıda sahih hadis bulunmaktadır.
DÖRT ŞEYDEN SAKINALIM.
Bu dört şeyden sakınalım!
·GÖZ: Gözlerini sakın, Allah'ın razı olmadığı şeylere bakmaktan...
·DİL: Dilini sakın, gönlünde tam zıddını Allah'ın bildiği bir şeyi söylemekten...
·GÖNÜL: Gönlünü sakın, Müslümanlara kıskançlık, kin ve nefret yatağı olmaktan...
·HEVA: Heva ve hevesini sakın, bir uygunsuz yeltenişe düşmekten... Eğer bu vergiler sende yoksa, toprak saç başına ki, saadet senden uçup gitmiştir.
GENÇLİK NİMETİ
Gençlik, ömür sermayesinin en kıymetli dilimidir. Kur’an ve sünnetin gösterdiği doğrultuda kullanılan bir gençlik, manen ebedîleşir; sahibini cennette sonsuz nimetlere eriştirir. Ne var ki genç insanın işi kolay değildir. Çünkü nefs ve şeytan en çok gençlerle uğraşır. Gençlerin heyecan ve duygu yoğunluğu en üst düzeyde olduğundan nefs ve şeytanın ağına düşmeleri kolay olur. Kâinatın Övüncü Sevgili Peygamberimiz (sas) bir hadislerinde, ″Gençlik delilikten bir şubedir.″ buyurmuştur. Gençlik enerjisini nefsânî taşkınlıklarda harcayanlar olduğu gibi; iman, ilim ve cihad meydanlarında fedakârca kullananlar da vardır. Yüce Allah’ın Kur’an’da kendilerinden övgüyle bahsettiği ″Ashab-ı Kehf″ de böyle gençlerden oluşmuştur. Rabbimiz (cc), onlardan şöyle bahseder: ″…Şüphesiz onlar Rablerine inanmış genç yiğitlerdi. Biz de onların hidayetlerini arttırmıştık.″
SORULAR ve CEVAPLARI
·Kalp Hastalarının Dilaltı Hapı Kullanması Orucu Bozar mı?
Bazı kalp rahatsızlıklarında dilaltına konulan ilaç, doğrudan ağız dokusu tarafından emilip kana karışarak kalp krizini önlemektedir. Söz konusu ilaç ağız içinde emilip yok olduğundan mideye bir şey ulaşmamaktadır. Bu itibarla, dilaltı kullanmak orucu bozmaz.
·Her Gün Hap Kullanmak Zorunda Olan Hastaların Oruç Tutmaları Gerekir mi?
Hastalık, Ramazan'da oruç tutmamayı mubah kılan özürlerdendir. Bir kimsenin oruç tuttuğu takdirde hastalanacağı, hasta ise hastalığının artacağı tıbben veya tecrübe ile sabit olursa oruç tutmayabilir. İyi olunca da yalnız yediği günler sayısınca kaza etmesi gerekir. Ayet-i Kerimede "Sizden her kim hasta yahut yolcu olursa tutamadığı günler sayısınca diğer günlerde oruç tutar" buyrulmuştur (Bakara, 2/184)).
Ömrü boyunca bu durumda hasta olan kişiler ise, her gün için bir fidye verirler. Yoksul ve muhtaç kişilerin fidye vermeleri de gerekmez. Zira dinimizde hiç kimse gücünün üstünde bir sorumlulukla yükümlü tutulmamıştır.
GÜNÜN SÖZÜ
“Hayatın için malını, ahiretin için dinini korumalısın.” (Süfyan-ı Sevri)
NAMAZ VAKİTLERİ
Herşeyi sorgula kanalı
